Văn hoà và con người Hà Lan

17/11/2022

Biểu tượng đất nước Hà Lan

Chẳng phải nói ai cũng biết cối xay gió là một biểu tượng lớn nhất của đất nước Hà Lan xinh đẹp, hiện đang được bảo tồn như một phần của lịch sử đất nước này. Các cối xay gió đóng vai trò quan trọng trong tiến trình cải tạo đất và kiểm soát nguồn nước. Chúng góp phần giữ cho đất đai được khô ráo bằng cách bơm nước từ các vùng thấp sang vùng cao, và công việc này giờ được thay thế bằng các máy bơm nước.

coi xay gio

Với những công dụng lớn của mình, 200 năm trước cối xay gió đã được xây dựng và kể từ đó nó gắn liền với hình ảnh của mảnh đất này. Tuy nhiên ngày nay với công nghệ khoa học phát triển chúng đã dần được thay thế. Mặc dù vậy chúng vẫn tồn tại và cùng góp sức với hệ thống cối xay gió hiện đại, hơn nữa chính chúng lại là điểm hấp dẫn trong các tour du lịch Hà Lan và thu hút rất nhiều du khách đến tham quan hàng năm.

Các thành phố lớn của Hà Lan

Ba thành phố lớn nhất của Hà Lan là Amsterdam, Rotterdam và The Hague đều được coi là thủ đô xét về một phương diện nào đó và mỗi thành phố đều có những nét đặc trưng riêng.

Thủ đô chính thức của Hà Lan là Amsterdam, đây là trung tâm văn hóa và xã hội với nhiều nhà hát, phòng hòa nhạc, bảo tàng và các quán ăn nổi tiếng cùng nhiều điểm vui chơi. Amsterdam là nơi nhộn nhịp với vô số du khách đến từ mọi nơi trên thế giới.

Rotterdam, nơi có cảng quốc tế lớn nhất thế giới, là thủ đô thương mại của Hà Lan. Đây là trung tâm công nghiệp và giao thông vận tải. Trong chiến tranh thế giới thứ 2, Rotterdam đã từng bị phá hủy và khu trung tâm thành phố đã được khôi phục lại. Do đó có sự tương phản rõ rệt giữa một Amsterdam với lối kiến trúc của thế kỉ 17 và một thành phố Rotterdam hiện đại. Trong những năm gần đây, Rotterdam đang nỗ lực phát triển các công trình văn hóa để theo kịp thủ đô Amsterdam. Giờ đây, Rotterdam cũng đã xây dựng được hình ảnh của riêng mình với những nét kiến trúc hiện đại và sang trọng.

Trang phục

Người dân Hà Lan không chạy theo thời trang, họ thích ăn mặc sao cho thoải mái, thuận tiện chứ không cần hình thức quá vì thế trang phục của họ khá đơn giản. Thị hiếu thời trang mang tính cá nhân chứ không mang tính hình thức và nhìn chung khá là giản dị. Dù là đi xem hoà nhạc, kịch hay khiêu vũ thì mọi người đều ăn mặc hết sức bình thường, miễn sao họ cảm thấy thích là được. Chỉ trong kinh doanh hay cơ quan chính phủ người ta mới mặc vest, đeo cà vạt thật sang trọng mà thôi.

Tôn giáo

Hà Lan vốn là một nước Thiên chúa giáo, nhưng ngày nay số người tham gia các hoạt động tôn giáo chỉ còn rất ít, nên có thể nói hiện nay đa số người Hà Lan không theo đạo nào. Hà Lan là một đất nước tự do tôn giáo nên ngoài đạo Thiên chúa còn có đạo Do Thái, Hồi giáo, Ấn Độ giáo, Phật giáo và một số tôn giáo khác.

Ẩm thực

Là một đất nước mà nền ẩm thực không có nhiều đặc trưng bởi sự du nhập của nhiều văn hóa, tuy nhiên con người nơi đây trong quá trình tiếp nhận cũng có nhiều sáng tạo để tạo ra sự khác biệt riêng, không dễ bị lu mờ so với các dân tộc khác. Tại Hà Lan, khoai tây có vai trò quan trọng trong đời sống ẩm thực. Những món ăn từ khoai tây, đặc biệt là khoai tây nghiền trộn rau endive (giống như rau bắp cải) và một khúc xúc xích đã trở nên quen thuộc trong các bữa tiệc đêm Noel và đón năm mới. Thậm chí, nó đã trở thành món ăn cổ truyền của người Hà Lan.

Người dân Hà Lan không nổi tiếng về nghệ thuật nấu ăn. Khẩu vị ăn truyền thống của Hà Lan là đảm bảo đủ dưỡng chất, thường là ăn nhiều bánh mì và rau tươi. Bữa sáng thường có trà và bánh mì lát ăn cùng pho mát, thịt đông hoặc mứt. Bữa trưa ăn bánh sandwich với súp, salat hoặc hoa quả. Còn bữa tối là món súp khoai tây và rau nấu với một chút thịt hoặc cá.

 

Làm việc theo kế hoạch

Người Hà Lan luôn làm việc theo một thời khóa biểu khá nghiêm túc. Chẳng hạn nếu bạn bất ngờ mời họ ghé quán bar sau giờ làm việc thì có thể họ sẽ chần chừ vì bữa ăn tối ở nhà sẽ được dọn lên bàn vào đúng 6 giờ 30.

Hầu hết người Hà Lan luôn đặt kế hoạch cho những hoạt động của họ trước một thời gian dài, và ghi chép chúng trong cuốn nhật ký bỏ túi. Hầu như những ai từ 12 tuổi trở lên đều mang theo mình một cuốn nhật ký như vậy. Nó được gọi là nhật trình, và bạn có thể viết vào đó tất cả những cuộc hẹn của bạn.

Kết quả của thói quen này là, hầu hết mọi người nhận thấy bản thân mình rất bận rộn. Hầu như ngày nào họ cũng có những cuộc hẹn ghi trong sổ và đây là lý do tại sao người Hà Lan rất khó chịu khi bạn bắt họ phải chờ. Bạn đừng bao giờ đến trễ trong một cuộc hẹn.

Tôn trọng sự riêng tư

Trên tàu hỏa, dù rất đông nhưng nếu không quen nhau thì người Hà Lan hiếm khi nói chuyện với nhau. Khi bạn hỏi người ngồi đối diện điều gì đó, bạn có thể nhận được một câu trả lời cộc lốc nhưng cũng có thể là một nụ cười và sự đáp lại nhiệt tình. Khi ấy, bạn sẽ nhận ra rằng người Hà Lan không phải là không thân thiện mà đơn giản chỉ cần một ai đó hay một điều gì đó phá bỏ đi cái không khí dè dặt ban đầu.

Người Hà Lan luôn tôn trọng sự riêng tư của người khác, ví dụ như những người nổi tiếng thì có thể đi lại khá thoải mái ở những nơi công cộng mà không bị quấy rầy. Người ta có thể nhận ra những nhân vật quan trọng hay những chính khách trên đường phố, nhưng đa số mọi người ngại tiếp cận họ để nói chuyện. Nữ hoàng Beatrix thỉnh thoảng đi mua sắm tại các cửa hàng, và các con trai bà sống một cuộc sống bình thường như những người khác.

Thẳng thắn

Người Hà Lan luôn mong muốn ở đối phương sự tự nhiên và thành thật. Có nghĩa là lời nói hay hành vi của người đó là dễ hiểu, khi nói chuyện người đó trả lời ngay mà không cần phải suy nghĩ nhiều trước khi trả lời.

Nhưng nếu sự tự nhiên đi quá xa và người nói không quan tâm đến cảm giác của người nghe thì họ sẽ bị coi là vô ý, và như thế thì lại là không tốt. Tuy nhiên, nhìn chung người Hà Lan đều hết sức thẳng thắn và ít khi họ cảm thấy bị xúc phạm. Vì thế nếu bạn giật mình trước câu nói của một ai đó, hãy nhớ rằng có lẽ họ không có ý bất lịch sự. Và khi bạn đã quen với cách nói chuyện như vậy, có thể bạn sẽ nhận thấy rằng thói quen thẳng thắn của người Hà Lan sẽ dễ chịu hơn các cách nói chuyện tế nhị mà bạn không hiểu nổi.

Bạn hãy là người chủ động nếu bạn cần giúp đỡ, hãy nói bạn muốn làm quen với họ và bạn sẽ nhận được sự giúp đỡ nhiệt tình của họ. Có thể nói người Hà Lan sẽ rất thân thiện, hào phóng và sẵn sàng giúp đỡ khi họ đã tiếp xúc cởi mở. Nói chung, bạn hãy thẳng thắn nói ra điều bạn nghĩ khi tiếp xúc với họ. Đừng mong họ tìm hiểu hàm ý sau những lời nói của bạn.

Bình đẳng

Trong đối thoại, người Hà Lan không vì tuổi tác hay địa vị của người nghe mà sử dụng cách nói trịnh trọng. Thanh niên nói thẳng những điều họ nghĩ mà không cần che đậy bằng một sự cung kính nào. Thực tế họ không có ý đối nghịch, đó chỉ là thẳng thắn mà thôi. Bạn sẽ ngạc nhiên khi nghe Thủ tướng được phỏng vấn trên truyền hình như thế nào. Người phỏng vấn coi Thủ tướng hoàn toàn bình đẳng, đặt ra những câu hỏi hóc búa và nhận được câu trả lời với sự thẳng thắn tương tự. Nhưng giọng nói trong trường hợp này rất cởi mở chứ không hề đối nghịch.

Người Hà Lan ghét những kẻ thích phô trương, những kẻ muốn thế giới nghĩ rằng họ giàu có hơn, thông minh hơn hay tài năng hơn người khác. Ở Hà Lan, người giàu có muốn tránh sự chú ý. Một người tặng bạn bè những món quà hậu hĩ có thể bị coi là khoe khoang chứ không phải được coi là một người hào phóng. Nữ hoàng Beatrix và các thành viên hoàng gia đều nổi tiếng bởi vì cách cư xử bình dân của họ.

Không cạnh tranh

Người Hà Lan có xu hướng ít cạnh tranh hơn so với những người phương Tây khác. Trong quan hệ, mọi người không phân biệt thứ bậc một cách rõ rệt lắm. Cách làm việc theo nhóm và thống nhất với nhau được đánh giá cao. Một người cố gắng làm việc để trội hơn người khác sẽ bị coi là “một nghệ sĩ đơn độc” (‘solo artist’) và sẽ bị loại trừ khỏi nhóm.

Rất nhiều sự kiện thể thao ở Hà Lan diễn ra không mang tính ganh đua. Người ta tổ chức đi bộ, chạy, bơi…ở một địa điểm nào đó vào một ngày nhất định. Và tất cả những người tham gia mà hoàn thành chặng đua đều nhận được huy chương. Không ai thắng ai trong những sự kiện như thế. Niềm vui lớn nhất là đạt được cái đích do chính mình đề ra.

Những nét tiêu biểu của người Hà Lan là luôn nghiêm túc, hoà nhã và chỉ quan tâm nhiều đến công việc. Thực sự bạn rất ít gặp những cảnh ai đó tức giận quá hay hồ hởi quá. Tuy nhiên có một nét đặc biệt trong văn hóa Hà Lan, và bạn sẽ rất may mắn nếu có được cảm giác đó. Đó là bầu không khí thân thiện khi con người hoà nhập vào thế giới xung quanh mình. Và tính không ganh đua khiến cho bầu không khí này càng dễ chịu hơn.

Khen và chê

Người Hà Lan có thói quen tự đánh giá bản thân qua ý kiến của chính mình chứ không phải thông qua ý kiến của người khác. Với họ, lời khen không quan trọng và bạn ít khi nghe được những lời tán dương của họ. Họ cũng ít khi đưa ra các lời bình phẩm. Một người mà luôn miệng khen ai đó hay bình phẩm này nọ sẽ bị coi là kẻ xu nịnh, không thật thà hoặc ngớ ngẩn. Những lời phê bình thường xuất phát từ những người hiểu biết, và khi bạn quen với điều này thì bạn sẽ thấy những lời chê lại rất có ích cho bạn. Do vậy, nếu bạn có phê bình ai đó thì cũng đừng lo mình đang xúc phạm đến họ. Người Hà Lan sẽ có thể tranh luận với bạn, nhưng họ sẽ không cảm thấy bị xúc phạm.

Thói quen tự thanh toán

Có một thói quen của người Hà Lan khi cùng vào tiệm ăn hay quán cà phê, đó là mọi người tự thanh toán phần chi phí của mình. Điều này hết sức bình thường ở Hà Lan. Và vì thế, nếu bạn học ngoại ngữ thì bạn đã khá quen với câu nói ‘going Dutch’ hay ‘pay Dutch’, có nghĩa là cùng thanh toán chi phí. Nếu bạn là người nước ngoài và một người Hà Lan mời bạn đi ăn và có ý định thanh toán cả phần tiền của bạn thì họ sẽ nói rõ cho bạn ngay từ đầu rằng bạn là khách mời. Còn nếu không thì tốt nhất bạn nên tự thanh toán phần của mình.

Nếu sau một bữa ăn của một nhóm người, người phục vụ mang ra tờ Hóa đơn thanh toán thì một trong số họ sẽ đọc to phần tiền của từng người lên, và không ai cảm thấy khó xử vì điều này cả. Nếu lúc ấy mà một người tuyên bố trả tiền cho tất cả thì quả là bất bình thường. Còn nếu một ai đó thanh toán Hóa đơn bằng thẻ tín dụng thì những người còn lại sẽ trả lại cho anh ta bằng tiền mặt phần của họ.